Numenera: co to właściwie znaczy?

Wiele osób snuło ostatnio spekulacje na temat nazwy „Numenera” lub pytało mnie bezpośrednio o jej znaczenie. Wyjaśnienie jest dość złożone. Po pierwsze słowo „numen”, jak również blisko z nim związane „numinous”, to jedne z moich ulubionych nie do końca zrozumiałych terminów. Posiadają wiele znaczeń, przy czym wszystkie doskonale wpisują się w klimat gry. „Numen” oznacza wpływ wyczuwalny dla umysłu, lecz nie dla zmysłów, lub po prostu obecność boskiej mocy. W ogólnym znaczeniu zaś odnosi się do wszystkiego, co nadprzyrodzone.

Łacińskie słowo „numen” oznacza również potencjał. W bliższych współczesności systemach wiary nazwą tą określa się ducha lub magiczną esencję zamkniętą w materialnym obiekcie. Trzeba przyznać, że doskonale pasuje do świata przepełnionego – by zacytować Arthura C. Clarke’a – technologią tak zaawansowaną, że nie sposób jej odróżnić od magii.

Jeśli pozwolimy dojść do głosu luźniejszym skojarzeniom (co na pewno nie spodoba się purystom), można się również dopatrzeć językowego powiązania z liczbą „dziewięć” [ang. „nine”], a od niego wysnuć odniesienie do „Dziewiątej Ery” lub „Dziewiątego Świata”, czyli nazwy settingu. Era to rzecz jasna bardzo długi odcinek czasu, przy czym zwykle jego długość pozostaje umowna (nawet, kiedy chodzi o bardzo konkretny okres, np. erę mezozoiczną). „Numenera” może więc również oznaczać „wiek boskości” – określenie, jakiego mieszkańcy Dziewiątego Świata mogliby użyć w stosunku do przeszłości, lub też „wiek potencjału”, czyli ich własną rzeczywistość – nową erę ludzkości, czas nowych możliwości. Nowy początek.

Słowo „era” zbliżone jest również do „aera” lub „aero”, które oznaczają powietrze. Łacińskie wyrazy „numenaera” można by przetłumaczyć jako „moc w powietrzu”, co z kolei budzi skojarzenia z innym elementem Dziewiątego Świata – Infosiecią, która wciąż rozciąga się wokół Ziemi (czymś na kształt Internetu przyszłości). Warto wspomnieć również o aspekcie fonetycznym: New Men Era. Era Nowych Ludzi.

Konkretnie jednak słowo „numenera” służy w settingu jako zbiorcza nazwa dla elementów przeszłości, które wymykają się pojmowaniu mieszkańców Dziewiątego Świata (rzeczy dostrzegalnych dla umysłu, ale nie dla zmysłów – doświadczanych, lecz niezrozumiałych). Urządzenie znoszące siłę grawitacji, stworzenie będące owocem bioinżynierii, chmara nanobotów, prawie niezniszczalny metal, sprzęt umożliwiający widzenie na wielkie odległości – wszystko to numenera. Słowo to może się więc odnosić zarówno do rzeczy pożytecznych, jak i niebezpiecznych – a często posiadających obie te cechy naraz. Zupełnie jak słowo „magia”… Sir Clarke wiedział, o czym mówi.